Kırım’da çocukların anadilde eğitim alma hakları, işgalci yönetim tarafından ağır bir şekilde ihlal ediliyor. Bahçesaray bölgesinde bulunan bir okuldaki öğretmenler, velilerden eğitim dilinin “Rusça” olarak işaretlendiği dilekçeyi imzalamalarını istedi.
Rus işgali altında bulunan Kırım’da işgalci yönetim, Kırım Tatarlarının ve Ukrainlerin anadillerinde eğitim görmelerini engelleyerek, Rus dilinde eğitimi dayatıyor. Bahçesaray bölgesi Biya Sala (Verhoriççya) köyü okulunda velilere, Rusça’nın anadil olarak belirtildiği dilekçe dağıtıldı.
Rus dilinde eğitim dayatması
Kırımlı aktivist Elmaz Kırımlı’nın sosyal medya hesabından paylaştığı bilgiye göre, velilere çocuklarının hangi dilde eğitim görmelerini istediklerini bildirmeleri için dilekçe formu dağıtıldı. Ama söz konusu dilekçede eğitim dili önceden “Rusça” olarak belirtilmiş olup, velilere çocuklarının eğitim dilini seçme imkanı bile tanınmadı. Velilerden hazır dilekçeleri imzalamaları istendi.
Elmaz Kırımlı, “Kırım’daki okullarda artık çocukların kendi anadilleri olan Kırım Tatarca eğitim almalarından vazgeçmeleri için velileri ısrarla “ikna etmekle” yetinmiyorlar. Artık, Verhoriççya Ortaokulunda (Bahçesaray bölgesi) olduğu gibi, öğretmenler, anadil olan Kırım Tatarca (ve Ukraince) eğitim dili yerine Rusça’nın seçilmiş olduğu doldurulmuş bir başvuru formu veriyorlar. Yani listede Kırım Tatarca ve Ukraince dilleri seçenekleri yer alsa da seçme şansları yok. Sadece seçim yanılsaması. Yani velilerin yerine her şeyi yazmışlar zaten.” açıklamasında bulundu.
Baskılara direniyorlar
Türk dil ailesinin Oğuz ve Kıpçak özelliklerini bünyesinde barındıran ve bu özelliği ile geniş bir coğrafyaya yayılmış Türk dünyasının ortak dili olabilme niteliğini taşıyan Kırım Tatarca dili, bugün UNESCO tarafından “yok olma tehlikesi altındaki diller” listesinde sınıflandırılmakta.
İsmail Bey Gaspıralı’nın “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” söylemi ile 130 yıla yakın bir süre önce yayınladığı “Tercüman” gazetesinin anadili olarak Kahire’den Kazan’a, Bosna’dan Kaşgar’a kadar ki büyük alanda okunan ve anlaşılan Kırım Tatarcası günümüzde kendi ana vatanı Kırım’da dahi eğitimi verilemeyen bir dil haline geldi. Kırım’ı 2014 yılında işgal eden Rusya Federasyonu, o tarihte yetersiz de olsa mevcut olan ilk ve orta öğretim seviyesinde Kırım Tatarca eğitim olanaklarını işgalden bugüne geçen yedi yıl içinde neredeyse yok etmişti.
Rusya Federasyonu, 2018 yılında yürürlüğe koyduğu bir kanunla işgal ettiği Kırım da dahil olmak üzere, Rusça dışındaki diğer dillerin eğitimini zorunlu olmaktan çıkardı ve seçmeli hale getirdi. İşgal altındaki Kırım’da da bugün, Kırım Tatar dili baskılara karşı direniyor ve varlığını korumaya çalışıyor. İşgalciler tarafından Kırım Tatarcaya sözde “resmi dil” statüsünün verilmesine rağmen yarımadada Kırım Tatar dilinin kullanımı ve geliştirilmesi için gerçek bir fırsat yok.
